High level confe­ren­tie over finan­ciële edu­ca­tie

The Financial Services and Markets Authority (FSMA) hosted a high-level international conference on the topic of financial education at its premises in Brussels on 20 February 2024. This conference was organised jointly with the European Commission and had a particular focus on resilience and inclusion in this area. More than 500 people attended the conference, half of whom were present on site and the other half followed via a livestream.

Van jongs af dankzij financiële educatie goede financiële reflexen aanleren om, daarmee gewapend, later de juiste keuzes te kunnen maken. Dat is een van de aandachtspunten van zowel de FSMA als de Europese Commissie. Om dit gezamenlijke streefdoel te bereiken, hebben de FSMA en de Europese Commissie samen in Brussel, in de gebouwen van de FSMA, een high level conferentie over dit thema georganiseerd. Deze conferentie vond plaats in het kader van het Belgische voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. De aanwezigen waren vertegenwoordigers van internationale organisaties, vertegenwoordigers van de Europese instellingen, deskundigen van buitenlandse toezichthouders, vooraanstaande personen uit de verenigingswereld, professoren, onderzoekers... actief in diverse beleidsdomeinen.

Na het welkomstwoord van Jean-Paul Servais, de voorzitter van de FSMA en van IOSCO (de wereldwijde organisatie van financieel-toezichthouders), ging Mairead McGuinness, Eurocommissaris voor Financiële Diensten, in op het belang van de conferentie en van financiële geletterdheid.

“We moeten meer over geldzaken praten - hoe een budget beheren, hoe sparen en hoe investeren. Want geldzaken zijn belangrijk. Uit onderzoek blijkt dat de financiële geletterdheid in Europa niet op het gewenste niveau is. Het is nu het moment om dit te veranderen – we moeten mensen helpen zodat ze weloverwogen beslissingen over hun geldzaken nemen. Ik ben dan ook heel blij dat we in het kader van het Belgische voorzitterschap internationale experten, beleidsmakers, toezichthouders, financiële instellingen, het maatschappelijk middenveld en academici samenbrengen om te bespreken hoe we de financiële geletterdheid in de EU kunnen vergroten en best practices kunnen uitwisselen. Dit is van belang zowel voor het individu als voor de maatschappij”, aldus McGuinness.

Maria Demertzis, senior fellow van denktank Bruegel, gaf vervolgens een overzicht van de jongste cijfers inzake financiële geletterdheid. Ze deed dat op basis van een onderzoek dat de Europese Commissie vorig jaar liet uitvoeren, waaruit bleek dat het niveau van financiële kennis in de EU laag ligt. Demertzis deed ook een aantal beleidsaanbevelingen om de financiële geletterdheid te verbeteren.

De vice-secretaris-generaal van de OESO, Yoshiki Takeuchi, benadrukte onder meer het belang van nationale strategieën inzake financiële educatie, van de uitwisseling van goede praktijken en van data over financiële geletterdheid. Hij ging ook in op de samenwerking tussen de Europese Commissie en de OESO, onder meer voor het opstellen van frameworks voor financiële geletterdheid. Daarnaast benadrukte hij het belang van digitale financiële geletterdheid en van de aandacht voor bepaalde kwetsbare groepen.

Panelgesprekken

Naast de keynote speeches, vonden er tijdens de conferentie drie panelgesprekken plaats. Het eerste panel, gemodereerd door professor Kristof De Witte van de KU Leuven, had als centraal thema de rol van financiële educatie bij het bevorderen van financiële weerbaarheid. De panelleden waren Pasquale Munafo, die binnen IOSCO het comité voorzit dat zich buigt over retailbeleggers en financiële educatie; Fatima Zahra Aziz van de Marokkaanse stichting voor financiële educatie (FMEF) en Aine McCleary van de Bank of Ireland.

Het tweede panel werd geleid door Claer Barrett, journaliste van de Financial Times gespecialiseerd in consumentenvraagstukken. Dit panel focuste op opportuniteiten en goede praktijken om de financiële weerbaarheid te verbeteren. Deelnemers waren Daniela Marconi van de Italiaanse centrale bank; Dieter Korczak van het European Consumer Debt Network (ECDN), Marja Nykänen, vicegouverneur van de Finse centrale bank en Katarina Ivankovic-Knezevic, directeur bij het directoraat-generaal Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Inclusie van de Europese Commissie.

Het derde en laatste panel had als centraal thema de digitalisering en de vraag of dit kan bijdragen tot financiële inclusie. Paulina Dejmek Hack, directeur bij het directoraat-generaal Financiële Diensten van de Europese Commissie, leidde dit debat. Wim Mijs, CEO van de Europese Bankenfederatie, Tom Arends, CEO van Peaks, Colleen Dube van het Irish National Adult Literacy Agency (NALA), Anne-Sophie Parent van AGE Platform Europe en Mindy Parkkinen, de laureate van de Youth Policy Dialogue on the Future of Finance, waren de sprekers.

Bezoek aan het Wikifin Lab

Tijdens de lunch konden alle aanwezigen een bezoek brengen aan het Wikifin Lab, het interactief belevingscentrum voor financiële educatie van de FSMA. Het Wikifin Lab is gelegen vlak naast het gebouw van de FSMA in Brussel. Op internationaal niveau staat het Wikifin Lab als voorbeeld voor financiële educatie van jongeren.

Het bezoek werd ingeleid door Jean-Paul Servais, voorzitter van de FSMA en IOSCO: “Ik ben enorm trots om deze high level conferentie te hebben mogen laten plaatsvinden bij de FSMA, en meer bepaald in ons Wikifin Lab, het digitale centrum voor financiële educatie. Het Wikifin Lab is een concreet voorbeeld van hoe een regelgever financiële educatie daadwerkelijk tot leven kan brengen. Het is nu al een prachtig voorbeeld van een vernieuwend initiatief om jongeren de essentiële financiële vaardigheden bij te brengen zodat ze, eenmaal volwassen, de financiële valkuilen kunnen vermijden.”

Servais gaf uitleg over de insteek van de FSMA, die in 2013 haar Wikifin-programma opstartte en in 2020 het Wikifin Lab opende. Het Wikifin Lab biedt 1.000 vierkante meter ruimte om financiële educatie te beleven op basis van verschillende digitale spellen, aangevuld met uitleg door animatoren. Na de inleiding door de voorzitter konden de deelnemers aan de conferentie zelf het Wikifin Lab gaan verkennen en de spellen testen.

De namiddagsessie werd op gang getrokken door Vincent Van Peteghem, Vice-eersteminister en Minister van Financiën, die inzoomde op de deelname van de particuliere beleggers aan de financiële markten: “Om het spaargeld van burgers aan het werk te zetten, moeten we inzetten op een grotere deelname van particuliere beleggers aan de financiële markten. Als we particuliere spaargelden willen mobiliseren, is financiële geletterdheid van doorslaggevend belang. Uit een onderzoek van de OESO bleek nagenoeg de helft van de volwassenen in de EU de financiële basisbegrippen onvoldoende te kennen. Bij de uitgifte van de Belgische staatsbon vorig jaar, kwam een vergelijkbaar gebrek aan financiële kennis aan het licht. Gezinnen die niet vertrouwd zijn met financiële concepten, beleggen niet actief op de financiële markten,” aldus minister Van Peteghem.

In de namiddag vond ook een ‘Fireside chat’ plaats met Eurocommissaris McGuinness en Rohit Chopra, directeur van het US Consumer Financial Protection Bureau. De conferentie werd afgesloten door Alexia Bertrand, Staatssecretaris voor Begroting en Consumentenzaken. “Financiële geletterdheid speelt een belangrijke rol bij consumentenbescherming. Deze conferentie toont aan dat verschillende stakeholders hierbij betrokken moeten worden. Zo werkte ik al talrijke keren samen met de FSMA en haar programma voor financiële educatie, Wikifin. Op die manier trachten we iedere consument BE.COCO te maken, een COnscious Consumer,” besloot ze.

Ecofin en academische conferentie

De high level conferentie van 20 februari 2024 werd gevolgd door een academische conferentie. Die conferentie onder de titel ‘Financial literacy research – Pathways to becoming financially competent’ vond daags nadien plaats, eveneens bij de FSMA, en werd mede georganiseerd door de KU Leuven. Het was de gelegenheid om een aantal wetenschappelijke papers inzake financiële educatie voor te stellen en te bespreken.

Op 23 februari 2024 vond ten slotte de informele vergadering van de Europese ministers van Financiën (Ecofin) plaats in Gent. Een van de sessies van deze vergadering was gewijd aan financiële educatie. Eurocommissaris McGuinness en voorzitter Servais waren bij de sprekers die ook verwezen naar de thema’s die tijdens de conferentie aan bod waren gekomen.

Enkele “key take-aways” van Eurocommissaris McGuinness:

• There is a lot of positive work already being done and it’s important to learn from one another. We know that levels of financial literacy in the EU are too low, and work needs to continue to address this. Financial wellbeing is key.
• Having people who are in control of their money brings benefits not only to individuals but more broadly to society.
• Understanding how to use various types of money and products, from digital finance to cash, is crucial.
• Protections from fraud, scams and cyberattacks are becoming ever more important, especially as finance becomes more digital.
• The earlier you start learning about money, the better - from classrooms, to workplaces, to our communities; we all have a role to play in supporting financial literacy and inclusion.

Source: LinkedIn